Zakończona wczoraj w Szczecinie po blisko 1500 km spływu Dunajcem, Wisłą, Brdą, Notecią, Wartą i Odrą tegoroczna akcja „Recykling – Rejs – odzyskuj tworzywa sztuczne” to proekologiczna inicjatywa edukacyjna, która porusza ważny problem zaśmiecenia środowiska wodnego. Zorganizowana już po raz trzeci wspólnie przez Fundację PlasticsEurope Polska i Dominika Dobrowolskiego, wrocławskiego podróżnika i ekologa, akcja zwraca jednocześnie uwagę na konieczność właściwego postępowania z wartościowymi odpadami, takimi jak odpady tworzyw sztucznych.
Główna idea spływu to przede wszystkim spotkania informacyjne na kolejnych etapach trasy z lokalnymi społecznościami, na których zasadniczym tematem jest wspólna troska o czystość rzeki i nadbrzeża. Podczas trzytygodniowego spływu odbyło się kilkanaście spotkań z lokalnymi społecznościami i samorządami, a specjalne spotkania z mediami odbyły się m.in. w Tarnowie, Puławach, Warszawie, Włocławku, Toruniu, Bydgoszczy, Gorzowie Wielkopolskim i Szczecinie.
Podczas tych spotkań organizatorzy akcji namawiali do wspólnej troski o czystość rzek promując odpowiedzialne i przyjazne środowisku postawy i zachowania: nieśmiecenie oraz konieczność segregowania i recyklingu odpadów. Odpady porzucone w środowisku często trafiają do rzek, a te odpady, które są lekkie i unoszą się na powierzchni wody ostatecznie dopłynąć mogą do morza. A jednocześnie wszystkie plastikowe odpady, nawet tak lekkie, jak torebka foliowa, mogą być powtórnie wykorzystane z korzyścią dla środowiska, jeśli tylko zostaną selektywnie zebrane.
„Poprzez promowanie i wspieranie działań, dzięki którym tworzywa sztuczne nie trafiają na wysypisko lub do naszych mórz, mamy swój udział w rozwiązywaniu problemu zaśmiecania środowiska morskiego” mówi Kazimierz Borkowski, dyrektor Fundacji PlasticsEurope Polska, dodając ”Europejski przemysł tworzyw sztucznych współpracuje z władzami, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami nauki oraz innymi zainteresowanymi stronami, aby zapewnić korzystne dla środowiska zasady zagospodarowania odpadów. Ważnym elementem tych działań jest edukacja społeczeństwa, promująca zachowania służące ochronie środowiska i pełnemu wykorzystaniu zasobów, w tym surowców wtórnych z odpadów.”
Tegoroczny Recykling Rejs był okazją do obserwacji i zebrania pierwszych opinii po wprowadzeniu dużych zmian w polskiej gospodarce odpadami, zwanymi przez niektórych „rewolucją śmieciową”. Przede wszystkim zauważyć można większe zaangażowanie społeczności lokalnych i zainteresowanie tematem zagospodarowania odpadów. Na całej trasie widać było liczne przykłady dobrze zorganizowanej gospodarki odpadami, ale także typowe dla okresu przejściowego niedociągnięcia i sytuacje, gdy np. zbyt rzadko odbierane śmieci przez dłuższy czas pozostają w środowisku.
Jednocześnie towarzysząca zmianom w prawie gorąca dyskusja przyczyniła się do zwiększenia wiedzy o odpadach i świadomości ekologicznej mieszkańców. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że odpady to nie tylko „śmieci”, które trzeba wyrzucić i o nich zapomnieć, ale również, że prawidłowe ich zagospodarowanie i wykorzystanie zawartej w nich wartości to nasza powinność nie tylko w stosunku do środowiska, ale i wobec przyszłych pokoleń.
Nowe prawo odpadowe jest dla każdej gminy szansą na nadrobienie zaległości w dziedzinie zagospodarowania odpadów, a stworzenie mechanizmów porządkujących gospodarkę odpadami w Polsce bezpośrednio przyczyni się do zwiększenia dostępności odpadów tworzyw sztucznych zdatnych do recyklingu, m.in. poprzez zwiększenie selektywnej zbiórki czy rozwój nowoczesnych systemów sortowania.
Dzięki poprawie zagospodarowania odpadów na lądzie jest szansa na zmniejszenie ilości odpadów tworzyw sztucznych trafiających do środowiska wodnego. Branża tworzyw sztucznych uważa, że plastikowe śmieci są nie do zaakceptowania w środowisku naturalnym. Jednocześnie , przyczyny zanieczyszczenia środowiska morskiego są bardzo złożone a problem ten nie może zostać rozwiązany samodzielnie przez jedną tylko zainteresowaną grupę. W związku z tym europejski przemysł tworzyw sztucznych jest zdecydowany prowadzić skoordynowane działania w tej sprawie w skali europejskiej i światowej.
„Wspólna Deklaracja w sprawie zaśmiecenia środowiska morskiego”, podpisana w 2011 roku przez organizacje przemysłu tworzyw sztucznych z całego świata, przedstawia różne działania przemysłu, które przemysł podejmuje w celu rozwiązania problemu zaśmiecenia mórz i oceanów. Należą do nich:
· Współpraca w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z zainteresowanymi stronami
w celu zapobiegania zaśmiecaniu środowiska morskiego;
· Współpraca ze środowiskami naukowymi w celu lepszego poznania i zrozumienia skali, przyczyn powstawania i wpływu zaśmiecenia na środowisko morskie;
· Promowanie spójnej i opartej na wiedzy naukowej polityki ustawodawczej w zakresie ochrony środowiska morskiego;
· Promowanie najlepszych praktyk w zakresie zagospodarowania odpadów;
· Wzmocnienie zaangażowania w kierunku zwiększenia odzysku odpadów z tworzyw sztucznych poprzez recykling i odzysk energii;
· Zapewnienie należytego nadzoru nad transportem i dystrybucją wyrobów przemysłu tworzyw sztucznych - granulatu i półproduktów – wśród swoich klientów i promowanie takich działań wśród innych uczestników łańcucha dostaw.
Wszystkie dotychczasowe akcje „Recykling Rejs – Odzyskuj tworzywa sztuczne”, wpisując się w tę strategię, odwołują się także do prowadzonego od kilku lat w Polsce programu transferu wiedzy w zakresie najlepszych praktyk zagospodarowania odpadów tworzyw sztucznych.
Odpady te to surowiec, który nie tylko można powtórnie przerobić poprzez recykling na nowe wyroby. Można także odzyskać z tego surowca zmagazynowaną w nim energię, wykorzystując go do produkcji paliw alternatywnych, zastępujących tradycyjne paliwa energetyczne.
Przebieg i podsumowanie akcji: www.recykling-rejs.pl oraz na www.plasticesurope.org
Więcej informacji na temat inicjatyw przemysłu ws. redukcji zaśmiecenia w środowisku morskim: www.marinelittersolutions.eu/plasticseurope
