Ochrona własności intelektualnej jest jednym z ważnych elementów decydujących o opłacalności działalności badawczo – rozwojowej oraz o przewadze konkurencyjnej przedsiębiorstw na rynku. Dzięki ochronie nowych rozwiązań, będących efektem prac badawczych, ich twórcy mają możliwość uzyskania zwrotu wysokich kosztów poniesionych na badania oraz uzyskiwania zysku z ich udostępniania innym podmiotom. Taka sytuacja nie tylko stymuluje rozwój działalności badawczo – rozwojowej wśród jednostek naukowo – badawczych i przedsiębiorstw, ale też sprzyja transferowi i dyfuzji innowacji do gospodarki. Ochrona własności intelektualnej ma zatem doniosłe znaczenie w zakresie tworzenia innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy.
Różne formy własności intelektualnej często wykorzystują przedsiębiorstwa w państwach tzw. starej Unii Europejskiej, a jeszcze częściej robią to przedsiębiorstwa z Japonii i Stanów Zjednoczonych. Niestety, polskie przedsiębiorstwa bardzo rzadko obejmują ochroną wytwarzane przez siebie wyroby i produkty, w szczególności dotyczy to przedsiębiorstw należących do MSP. W praktyce polskich przedsiębiorstw, największe znaczenie mają znaki towarowe i wzory przemysłowe zaliczane do praw własności przemysłowej o charakterze marketingowym. W Polsce nieco mniejsze znaczenie ma własność intelektualna taka jak patenty czy prawa autorskie, choć w niektórych specyficznych przedsiębiorstwach ( np. badawczo – rozwojowych, wydawnictwach itp.) mają charakter kluczowy. Niski stopień wykorzystania przez sektor MSP ochrony własności intelektualnej wynika przede wszystkim ze stosunkowo wysokich kosztów uzyskania praw własności intelektualnej, przewlekłości postępowania, a także z niskiej świadomości możliwości i korzyści ochrony wypracowanych rozwiązań i innowacji.
W celu wsparcia przedsiębiorców z sektora MSP w zakresie stosowania różnych form ochrony własności intelektualnej, w szczególności ochrony własności przemysłowej, część środków pomocowych w ramach funduszy strukturalnych przeznaczono właśnie na ten cel. W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007 – 2013, którego zasadniczym celem jest wspieranie rozwoju szeroko rozumianej innowacyjności w polskiej gospodarce, przewidziano 39 mln EUR na wsparcie projektów dotyczących bądź uzyskania ochrony własności intelektualnej, bądź popularyzacji wiedzy w tym zakresie. Wsparcie na ten cel przewidziano w ramach Priorytetu V „Dyfuzja innowacji”, w Działaniu 5.4 „Zarządzanie własnością intelektualną”. W ramach tego działania wsparcie mogą uzyskać dwa typy projektów. W ramach Poddziałania 5.4.1 „Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności przemysłowej”, wspierane będą projekty mające na celu wykorzystywanie możliwości ochrony przedmiotów własności przemysłowej (wynalazków, wzorów użytkowych oraz wzorów przemysłowych), szczególnie poza granicami kraju. Refundacja wydatków poniesionych na przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej oraz prowadzenie postępowań przed właściwymi organami ochrony własności przemysłowej, związanych z uzyskaniem praw własności przemysłowej, a także z realizacją ochrony własności przemysłowej. Wsparcie na uzyskanie ochrony własności przemysłowej lub realizację ochrony skierowane jest wyłącznie do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw mających siedzibę, a w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną – miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W ramach Poddziałania 5.4.2 „Popularyzacja wiedzy w zakresie własności intelektualnej”, wsparcie udzielane będzie na upowszechnianie i popularyzację wiedzy w zakresie metod, możliwości oraz korzyści wynikających z ochrony własności intelektualnej w przedsiębiorstwach dla podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego lub podmiotów działających na rzecz innowacyjności. Wsparcie na popularyzację wiedzy w zakresie własności intelektualnej skierowane jest do instytucji otoczenia biznesu.
W ramach wsparcia na uzyskanie ochrony własności przemysłowej dofinansowane mogą zostać wydatki poniesione m.in. na opłaty urzędowe za zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, wzory przemysłowego w trybie krajowym, regionalnym lub międzynarodowym, pokrycie kosztów obsługi zawodowego pełnomocnika, pokrycie kosztów tłumaczenia, w tym tłumaczenia przysięgłego, dokumentacji niezbędnej do dokonania zgłoszenia. Należy jednak pamiętać, że wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wyłącznie wydatki poniesione po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia. Zasadnicza wartość dofinansowania na tego typu projekty dla mikro i małego przedsiębiorstwa wynosi 70% wydatków kwalifikowanych, a w przypadku średniego przedsiębiorstwa 60%, jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy powstał w wyniku prowadzonych badań przemysłowych. Jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy powstał w wyniku prowadzonych prac rozwojowych wysokość wsparcia dla mikro i małego przedsiębiorstwa wynosi 45% wydatków kwalifikowanych, a w przypadku średniego przedsiębiorstwa 35%. Kwota wsparcia na uzyskanie prawa własności przemysłowej udzielona dla jednego Wnioskodawcy na jeden projekt nie może jednak być niższa niż 2 tys. PLN, ani nie może przekroczyć 400 tys. PLN.
W ramach wsparcia na realizację ochrony własności przemysłowej (unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji), dofinansowane mogą zostać wydatki poniesione m.in. na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem postępowania w danej instytucji przez zawodowego pełnomocnika, opłaty urzędowe za wniesienie pism w postępowaniu w danej instytucji, pokrycie kosztów tłumaczenia, w tym tłumaczenia przysięgłego, dokumentacji niezbędnej do prowadzenia postępowania w danej instytucji. Należy jednak pamiętać, że wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wyłącznie wydatki poniesione po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia, a także, że wsparcie nie może być udzielone na realizację ochrony własności przemysłowej, jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy powstał w wyniku badań podstawowych. Zasadnicza wartość dofinansowania na tego typu projekty dla mikro i małego przedsiębiorstwa wynosi 45% wydatków kwalifikowanych, a w przypadku średniego przedsiębiorstwa 35%. Kwota wsparcia na realizację prawa własności przemysłowej udzielona dla jednego Wnioskodawcy na jeden projekt nie może jednak być niższa niż 2 tys. PLN, ani nie może przekroczyć 400 tys. PLN.
W ramach wsparcia na popularyzację wiedzy w zakresie metod, możliwości oraz korzyści wynikających z ochrony własności intelektualnej w przedsiębiorstwach dofinansowane mogą zostać wydatki poniesione na przygotowanie, zorganizowanie i przeprowadzenie konferencji, seminariów i warsztatów popularyzujących wiedzę w zakresie własności intelektualnej. Należy jednak pamiętać, że wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wyłącznie wydatki poniesione po dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia. Wartość dofinansowania na tego typu projekty może wynosi nawet do 100% wydatków kwalifikowanych. Kwota wsparcia na tego typu projekty udzielona dla jednego podmiotu na jeden projekt nie może jednak być niższa niż 200 tys. PLN, ani nie może przekroczyć 2 mln PLN.
Twórcy programów pomocowych przewidzieli liczne profity, w zakresie wspierania ochrony własności intelektualnej, zarówno przy ubieganiu się o uzyskanie prawa do ochrony własności intelektualnej, przy realizacji tej ochrony, jak też w dziedzinie jej popularyzacji. Instytucją, do której zainteresowani przedsiębiorcy mogą się zgłaszać po informacje w tym zakresie, jak też do której składane są wnioski, jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, będąca Instytucja Wdrażającą Działanie 5.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Pozostaje mieć nadzieje, że przedsiębiorcy w Polsce wykorzystają te środki w pełni i już wkrótce posiadanie patentu, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego nie będzie tylko domeną największych i najbogatszych firm w kraju. /Adam Kondracki, Konsultant - Zespół Doradców Unijnych/
-
Dział Doradztwa SmartConsulting
-
ul. Kożuchowska 12
-
51-631 Wrocław
-
Tel.: (71) 334 10 00
-
Fax: (71) 334 10 01
-
e-mail:
-
-
Oddział w Warszawie: ul. Kochanowskiego 45A/18, 01-864 Warszawa - Tel. (22) 6397494
