Celem Działania 4.3 w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Priorytet IV - Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska jest zapobieganie powstawaniu i ograniczenie ładunku zanieczyszczeń różnych komponentów środowiska poprzez dostosowanie istniejących instalacji do wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT).
Założenia tego działania przewidują wsparcie inwestycji, które pozwolą przedsiębiorcy wdrożyć najlepsze dostępne techniki (Best Available Technology), umożliwiające dostosowanie firm do wymogów prawa wspólnotowego (dyrektywa 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń). Warunek ten jest konieczny do funkcjonowania tych przedsiębiorstw w ramach Jednolitego Rynku Europejskiego. Preferowane będą projekty dotyczące zakładów wymienionych w załączniku XII, rozdział 13 cz. D „Kontrola zanieczyszczeń przemysłowych i zarządzanie ryzykiem” ust. 1 Traktatu Akcesyjnego (z wyjątkiem składowisk odpadów komunalnych). W ramach tego działania zostały wyłączone ze wsparcia inwestycje w zakresie przebudowy i budowy jednostek wytwarzania energii w wysokosprawnej kogeneracji. Wsparcie nie może być udzielane na dostosowywanie się do standardów tych przedsiębiorstwom, dla których skończył się już okres przejściowy.
„Najlepsza Dostępna Technika” to w skrócie najbardziej zaawansowany rozwój technologii oraz metodologii prowadzenia danej działalności. „Dostępna technika” to taka technika, która umożliwiająca praktyczne jej zastosowanie, zaś „najlepszą techniką” jest technika najbardziej efektywna w osiąganiu wysokiego poziomu ochrony środowiska. Najlepsze dostępne techniki muszą posiadać pozwolenie zintegrowane. Typy instalacji, które wymagają pozwolenia zintegrowanego opisane i zamieszczone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 roku w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. 2002r., nr.122, poz.1055).
W związku z tym, do przykładowych rodzajów projektów zaliczyć można więc m.in.
-
Zmiany technologii służące eliminowaniu szkodliwych oddziaływań i uciążliwości poprzez zapobieganie i ograniczanie ładunku zanieczyszczeń do środowiska np. modernizacja i/lub wymiana elektrofiltrów, układów i instalacji odpylania, i/lub odsiarczania
-
Zmiany technologii służące zmniejszeniu zapotrzebowania na energię, wodę oraz surowce, ze szczególnym uwzględnieniem wtórnego wykorzystania ciepła odpadowego oraz eliminacji wytwarzania odpadów z wyłączeniem inwestycji w zakresie budowy i przebudowy jednostek wytwarzania energii w wysokosprawnej kogeneracji
-
Zmiany technologii ukierunkowane na ograniczenie wielkości emisji niektórych substancji i zużycia energii do poziomu określonego w przepisach krajowych i wspólnotowych oraz w dokumentach referencyjnych BAT np. przebudowa instalacji ciepłowniczych w celu dostosowania do BAT (z wyjątkiem wysokosprawnej kogeneracji)
-
Inwestycje w urządzenia ograniczające emisje do środowiska (tzw. urządzenia „końca rury”), których zastosowanie jest niezbędne dla spełnienia zaostrzających się standardów emisyjnych lub granicznych wielkości emisji
-
Inwestycje w celu spełnienia wymogów pozwolenia zintegrowanego.
Aby móc starać się o dofinansowanie, należy pamiętać, iż objęta nim inwestycja nie może być rozpoczęta. Wydatkami kwalifikującymi się bowiem do objęcia wsparciem są wydatki poniesione nie wcześniej niż w dniu następującym po dniu otrzymania potwierdzenia określającego, że projekt kwalifikuje się do wsparcia. Potwierdzenie takie jest wysyłane w terminie do 30 dni kalendarzowych od dnia wpłynięcia wniosku o udzielenie wsparcia. Podobnie jak w przypadku działań poprzednich, zarówno ogłoszenie o naborze (z miesięcznym wyprzedzeniem), jak i sam nabór nastąpi w pierwszym kwartale 2009 roku. Najpierw będą składane wnioski wstępne. Instytucja Wdrażająca, czyli Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, rezerwuje sobie 30 dni na ocenę formalną wniosku wstępnego. Jeśli jest ona pozytywna, pozwala wnioskodawcy na rozpoczęcie inwestycji oraz złożenie wniosku o dofinansowanie, czyli wniosku zasadniczego.
Wnioskodawcą w tym działaniu mogą być firmy zarówno z sektora MŚP, jak i firmy duże. Minimalna wartość projektu dla firm z sektora MŚP wynosi 8.000.000 PLN. To kryterium finansowe jest wynikiem realizacji inwestycji z zakresu ochrony środowiska dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych (ich wsparcie pozwala na inwestycje o wartości do 8.000.000 PLN). Maksymalny poziom dofinansowania dla wszystkich firm wynosi 20.000.000 PLN.
Dofinansowanie w ramach tego działania otrzymać można na 30% całości kosztów kwalifikowanych, przy czym następujące wydatki nie są kwalifikowalne do wsparcia:
A) odsetki od zadłużenia,
B) zakup gruntów za kwotę przekraczającą 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych
w ramach danej operacji,
C) mieszkalnictwo,
D) podlegający zwrotowi podatek VAT.
Reasumując, działanie 4.3 polega na niedopuszczaniu powstania i/lub redukcji zanieczyszczeń emitowanych do środowiska poprzez dostosowanie istniejących już instalacji do wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT). Jest to więc ograniczenie emisji uciążliwych substancji do środowiska, w oparciu o istniejące dyrektywy UE. /Michał Tchórzewski - Menadżer Projektów SmartConsulting /
