Plastic Tax - Stanowisko PZPTS

Stanowisko Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych w odniesieniu do podatku od odpadów opakowań z tworzyw sztucznych nie poddanych recyklingowi 

21 lipca Rada Europy UE ustaliła wspólne stanowisko na specjalnym kilkudniowym spotkaniu dotyczące przyszłego budżetu na lata 2021-27 powiązanego z planem odbudowy UE w wyniku pandemii COVID 19. Rada podjęła decyzję o włączeniu w plan podatku od odpadów opakowań tworzyw sztucznych nie poddanych recyklingowi w poszczególnych krajach UE. Podatek ten ma być przedmiotem finansowania jako środki własne członków UE w drodze do realizacji zamierzonych celów budżetowych oraz planu odbudowy. 

PZPTS wypowiadał się na temat planowanego podatku i nadal podtrzymuje, że rozwiązanie to dyskryminuje kraje o niższym poziomie recyklingu, gdzie inwestycje w system powinny być większe. Poza tym podatek ma zasilić budżet centralny UE i nie odnosi się bezpośrednio do działań środowiskowych. Natomiast dyrektywy UE, które zobowiązują̨kraje członkowskie do wprowadzania w terminie do 2030 roku wyłącznie opakowań przydatnych do recyklingu w połączeniu z planami wprowadzania minimalnego udziału materiałów z recyklingu w gotowych wyrobach już są̨ dużym wyzwaniem dla branży. Dalsze dyskryminowanie branży tworzy niebezpieczny precedens dla obszaru UE, który będzie stanowił wyspę restrykcji regulacyjnych dla tworzyw tylko w tym obszarze promując inne opakowania bez głębszej analizy konsekwencji dla środowiska w poszczególnych zastosowaniach. W opinii PZPTS dyskryminowanie najbardziej innowacyjnych materiałów jakimi są tworzywa nie zbuduje także silnej gospodarki UE. 

W odniesieniu do ambitnych planów UE dotyczących ochrony środowiska decyzja o wprowadzeniu tego rodzaju opłat powinna uwzględniać łączne obciążenia przemysłu tworzyw sztucznych, które nie powinny wpłynąć negatywnie na decyzje producentów żywności i artykułów przemysłowych związane z wyborem gorszych opcji środowiskowych (tzn. porównawczym LCA dla opakowań). Paradoksalnie bowiem zbyt wysokie obciążenia wpłyną na wybór i wykorzystanie innych materiałów w opakowaniach, gdzie ślad środowiskowy będzie wyższy niż tworzyw sztucznych, co w efekcie doprowadzi do sytuacji odwrotnej do zamierzonej i zwiększenia negatywnego wpływu na środowisko. Analizowany Plastic Tax spowoduje wzrost cen opakowań z tworzyw sztucznych od 30 % do 100 %. 

Wraz z opublikowanym planem oraz lakonicznym potwierdzeniem wprowadzenia podatku w dokumencie Rady Europy pojawia się szereg wątpliwości interpretacyjnych, które powinny znaleźć jasną interpretację. 

• Definicja opakowań z tworzywa sztucznego i wątpliwości interpretacyjne. Celem uniknięcia przynajmniej rażących dysproporcji i błędów środowiskowych, do opakowań z tworzyw sztucznych powinny być zaliczone laminaty z plastikiem np. laminowany papier, czy inne opakowania, które w części zawierają tworzywa. Te natomiast mają gorsze parametry użytkowe, środowiskowe oraz nie nadają̨ się do recyklingu, a w sytuacji wyłączenia z opłat i w konsekwencji preferencyjnego traktowania zastąpią̨ opakowania z tworzyw sztucznych, w efekcie finalnym powodując negatywny bilans środowiskowy. 
• Opakowania zbiorcze i materiały pomocnicze do transportu takie jak taśmy PET, palety tworzywowe, przekładki, folia stertach itd. należy wyłączyćz regulacji ze względu na ich zorganizowane strumienie odzysku, które niosą̨ znacznie niższe zagrożenie dla środowiska.
• W przepisach krajowych powinny znaleźćs ię preferencje dla tych przedsiębiorców, którzy bedą wspierać rynek recyklingu poprzez zakup i wykorzystanie go w swojej produkcji, co w efekcie wpłynie na niższe opłaty Polski z tytułu Plastic Tax. 
• Opakowania z tworzyw sztucznych służące higienie, zabezpieczające i ochraniające żywność winny być wyłączone z opłaty Plastic Tax. Ochrona naszego zdrowia i żywności powinna być na pierwszym miejscu. Jak wskazują̨doświadczenia z pandemią mogą̨ one stanowić istotny element przeciwdziałania infekcjom. 
• Problem mierzenia poziomu recyklingu w odniesieniu do tzw. Plastic Tax (odpady selektywnie zebrane, przekazane do recyklera oraz gotowy surowiec powstały po operacji recyklingu). Rekomendujemy metodę pomiaru ilości odpadów przekazanych do recyklingu, a nie surowca powstałego po operacji recyklingu. 
• W opinii PZPTS wytworzenie z danego odpadu opakowaniowego innego produktu lub energii a także poddanie rozkładowi chemicznemu lub biologicznemu powinno pozwalać na odliczenie od podatku. 
• Torby na zakupy z tworzyw, gdzie obecnie opłata recyklingowa wielokrotnie przekracza stawkę Plastic Tax powinny być wyłączone z opłaty. 
• Oznaczenie płatnika podatku w regulacjach krajowych. Płatnikiem podatku powinien być wprowadzający produkt w opakowaniu na rynek ze względu na fakt, że podejmuje decyzję o wyborze opakowania, natomiast producenci opakowań realizują wymagania wprowadzającego i nie mają możliwości decyzyjnych w tym zakresie. 
• Termin wprowadzenia podatku. Pomijając kwestię braku konsultacji z uczestnikami łańcucha dostaw opakowań wydaje się absolutnie niezbędne wprowadzenie okresów przejściowych do obowiązującej regulacji. Podjęte decyzje skutkują̨wprowadzeniem podatku od 1 stycznia 2021 co nie daje przedsiębiorcom żadnej szansy dostosowania się do nowych wymogów, a administracji krajowej szans na zmniejszenie transferów do UE przez wprowadzenie zachęt dla konsumentów i gmin oraz lepszej organizacji systemu zarządzania odpadami w drodze do zwiększenia poziomów selektywnej zbiórki (ROP, systemy kaucyjne, poprawa poziomu i jakości segregacji odpadów itd.) 

Z powyższych przytoczonych względów wydaje się konieczne jak najszybsze rozpoczęcie procesu konsultacji ze stroną społeczną celem zminimalizowania strat dla budżetu krajowego i uniknięcia negatywnych skutków dla środowiska i gospodarki. 

Firmy zrzeszone w PZPTS apelują̨ o jak najszybsze podjęcie rozmów na temat optymalnej implementacji rozwiązań proponowanych przez ostatni szczyt UE. Zdajemy sobie sprawę z ograniczeń i wyzwań, jakie przed nami stoją, jednak uważamy, że jest to ostatni moment na poważną i odpowiedzialną dyskusję na temat gospodarki odpadami, gdyż w naszej opinii stanowi ona główne wyzwanie z jakim musimy się zmierzyć. Uważamy za nieodzowne jak najszybszą organizację spotkania wszystkich zainteresowanych stron w celu ustalenia zasad nowego systemu, który dzisiaj pozostawia wiele do życzenia. Proponujemy spotkanie wszystkich zainteresowanych stron – producentów, przetwórców tworzyw sztucznych, organizacji ekologicznych, przedstawicieli firm zajmujących się zbiórką, selekcją i przetwarzaniem odpadów oraz samorządów. Jego organizatorem może być rząd jako instytucja odpowiedzialna za inicjatywę legislacyjną w tej sprawie. Wierzymy, że wspólnie jesteśmy w stanie takie rozwiązania wypracować i oczekujemy, żestanie się to już wkrótce. Ze swojej strony deklarujemy wszelkie wsparcie i wiedzę, jaką dysponujemy. Mamy nadzieję, że takie spotkanie odbędzie się w najbliższym możliwym terminie. 

Robert Szyman
Dyrektor Generalny

Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych 

ul. Zbyszka Cybulskiego 3, 00-727 Warszawa
tel.: +48 603 626 656, e-mail: office@tworzywa.org.pl www.pzpts.pl