Jak Stworzyli Swój Świat – Świat Alkoholi OXO i Plastyfikatorów (cz.2)

Wywiad z Aleksandrem Grymel, Dyrektorem JB Oxoplast

Kiedy została wybudowana i uruchomiona wytwórnia OXO w Grupie Azoty ZAK S.A.?

W dekadzie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku budowa Wytwórni Alkoholi OXO była wiodącym i najważniejszym projektem inwestycyjnym. W roku 1979 zakupiono wyróżnioną za wysokie walory techniczno-technologiczne licencję na produkcję alkoholi OXO od firmy Union Carbide i Davy Mc Kee, a realizacja projektu miała nastąpić w latach 1980–1982. Jednak stan wojenny przerwał te działania i dopiero w drugiej połowie 1982 r. udało się przystąpić do budowy, która została zakończona w październiku 1986 r. Po pomyślnie przeprowadzonym rozruchu technologicznym 1.01.1987 r. Wytwórnia Alkoholi OXO weszła w pełni do eksploatacji, osiągając wskaźniki projektowe.

Czym jest wytwórnia OXO, co produkuje, jaki ma udział w całości produkcyjnej i ekonomicznej jednostki oraz całego zakładu Grupa Azoty ZAK S.A.?

Wytwórnia OXO to stanowiące ciąg technologiczny trzy wydziały produkcyjne: Wydział Gazu Syntezowego, Wydział Aldehydów oraz Wydział Alkoholi. Na Wydziale Gazu Syntezowego, w procesie półspalania niskociśnieniowego gazu ziemnego, powstaje mieszanina tlenku węgla i wodoru będąca surowcem dla syntezy OXO. Na Wydziale Aldehydów, w procesie technologicznym wykorzystującym katalizator rodowy, przebiega reakcja hydroformylowania propylenu oraz gazu syntezowego do aldehydów masłowych. Natomiast na Wydziale Alkoholi w wyniku aldolizacji, a następnie uwodornienia powstaje główny produkt wytwórni OXO – alkohol 2EH. Oprócz 2-etyloheksanolu produkowany jest również n-butanol oraz izobutanol. Alkohole OXO wykorzystywane są głównie do produkcji plastyfikatorów, ale również akrylanów oraz w przemyśle farb i lakierów, przemyśle rafineryjnym oraz w przemyśle organicznym.

Czy wybudowanie wytwórni OXO było dobrym przedsięwzięciem?

Do końca lat siedemdziesiątych, jak i w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych zdecydowaną większość, zarówno wartościowo, jak i w masie w produktach Grupy Azoty ZAK S.A. stanowiły nawozy mineralne.

Podjęcie realizacji Wytwórni Alkoholi OXO zmieniło zasadniczo profil produkcyjny Zakładów, i to zarówno wartościowo, jak pod względem nowoczesności i jakości oferowanych towarów. W perspektywie mijających 30 lat funkcjonowania wytwórni OXO potwierdza się słuszność podjęcia tego przedsięwzięcia. Dziś Segment OXO to ważny element działalności Grupy Azoty ZAK S.A. Dysponujemy jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie instalacji OXO w Europie. Jeśteśmy jedyną w Polsce i piątą w Europie pod względem produkcji alkoholi OXO oraz największą krajową, a piątą europejską firmą produkującą plastyfikatory. Staliśmy się konkurencyjnym graczem na rynku europejskim.

Czy jest to wciąż nowoczesna instalacja w ujęciu Grupy Azoty ZAK S.A. i branży chemicznej?

Niewątpliwie wybór tej konkretnej technologii wytwarzania alkoholi OXO, bazującej na katalizatorze rodowym, plasował ówcześnie wytwórnię OXO na światowym poziomie nowoczesności. Z biegiem kolejnych lat dzięki zaangażowaniu kadry inżynieryjno-technicznej oraz pracowników bezpośrednio produkcyjnych udawało się nie tylko utrzymywać ten poziom, ale co najważniejsze wypracowano wysokie standardy jakościowe oraz zaoferowano gamę nowych produktów na bazie alkoholi oxo. W 2015 roku uruchomiliśmy najnowocześniejszą w tej części Europy instalację do produkcji pierwszego w Polsce plastyfikatora nieftalanowego-Oxoviflex®. Grupa Azoty ZAK S.A. cieszy się nie tylko z posiadania wysokiej jakości technologii, ale także z wdrażania pionierskich rozwiązań i zastosowań naszych produktów.

Nowy produkt – nowe perspektywy?

Oczywiście! Staramy się wyjść naprzeciw oczekiwaniom klientów, zwłaszcza przetwórców tworzyw sztucznych. Nasz produkt Oxoviflex® od razu zyskał uznanie, nie tylko klientów ale także Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Został on uhonorowany prestiżowym tytułem „Polski Produkt Przyszłości”. Następnym celem będzie uruchomienie nisko tonażowej produkcji estrów specjalistycznych dedykowanych do konkretnych zastosowań.

Czy stosowane technologie są przyjazne dla środowiska?

Należy zdać sobie sprawę, że każda instalacja chemiczna w mniejszym lub większym stopniu oddziałuje na środowisko, i to zarówno w kontekście emisji, jak i korzystania ze środowiska. Aby zatem odpowiedzieć na pytanie: czy technologia produkcji alkoholi OXO stosowana w ZAK jest przyjazna dla środowiska, należy porównać ją do tzw. BAT-ów. BAT, czyli najlepsza dostępna technika, to najbardziej efektywny oraz zaawansowany poziom rozwoju technologii, wykorzystywany jako podstawa ustalania granicznych wielkości emisyjnych, mających na celu ograniczanie emisji i wpływu na środowisko. Uzyskane przez Grupę Azoty ZAK S.A. Pozwolenie Zintegrowane, które jednoznacznie stwierdza spełnienie BAT-ów dla produkcji OXO, pozwala nam zapewnić, że instalacja ta jest przyjazna dla środowiska. Wszystkie produkty Segmentu OXO są przygotowywane zgodnie z rygorystycznymi normami europejskiego prawodawstwa chemicznego REACH.

Na ile istotna i ważna jest zbliżająca się rocznica wybudowania i uruchomienia wytwórni OXO?

30 lat to dla instalacji chemicznej „wiek dojrzały”. Jednak dzięki rzetelnej i solidnej pracy obsługi, począwszy od budowy, pierwszego rozruchu, starannej eksploatacji i prowadzonych działaniach modernizacyjnych, do dziś instalacja OXO jest w bardzo dobrej kondycji technicznej, przynosi wysokie przychody i zyski, a satysfakcję i poczucie sukcesu dla załogi. Nieodłącznym elementem jest także 30 lat historii życia każdego z pracowników instalacji. Święto „Ludzi OXO” trwa!

Informacje o firmie

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn Spółka Akcyjna - jeden z największych producentów chemicznych w Polsce wchodzący w skład Grupy Azoty. Firma z tradycjami, szanująca wartości ludzkie i społeczne. Swój biznes opiera na dwóch głównych filarach działalności: nawozach azotowych oraz alkoholach OXO i plastyfikatorach. Producent między innymi pierwszego polskiego plastyfikatora nieftalanowego Oxoviflex®, produktu uhonorowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości prestiżowym tytułem Polski Produkt Przyszłości. Misją firmy jest dostarczanie klientom produktów najwyższej jakości. Oferta kierowana jest do następujących segmentów: rolnictwo, budownictwo, przetwórstwo chemiczne oraz przemysł tworzywowy. Spółka posiada własną elektrociepłownię, port załadunkowy, świadczy specjalistyczne usługi laboratoryjne. 

Właściciel i główny sponsor ekstra ligowej drużyny siatkarskiej ZAKSA Kędzierzyn-Koźle.

Na zdjęciach:

1. Instalacja OXO

2. Grupa Azoty ZAK S.A. - Panorama Zakładu

3. Dyrektor JB Oxoplast - Aleksander GRYMEL